Stary kirkut w Lesku
Pod kołami
wojennych wozów
długim gościńcem
cmentarze
tam
łagodne westchnienia ziemi
góry Słonne
cicho
w niebo spływają
tu
pod obłokami
pod koronami dębów
zarył się w ziemię
zjeżył
czarnym ścierniskiem
nagrobnych kamieni
kirkut
z pogromu grobów
ocalony
 |
| Widok z cmentarza na leską synagogę |
pod obłokami
które biegną
i barwią się w milczeniu
pod zielonymi koronami
dębów
opłakany przez deszcze
zapada w czas
w ciszę.
wiersz Tadeusza Różewicza z 1954 roku
Ponowna, tym razem długotrwała niemiecka okupacja była końcem społeczności żydowskiej leskiego sztetlu. Żydzi z Leska i okolic od czerwca 1942 roku zgromadzeni w getcie, po trzech miesiącach zostali pognani do obozu pracy w Zasławiu, gdzie przeprowadzano masowe egzekucje.
Około stu mniej sprawnych rozstrzelano wcześniej na miejscu na leskim kirkucie. Resztę przewieziono do obozu zagłady w Bełżcu, gdzie zginęli w komorach gazowych.
 |
| Te białe plamki to nie śmieci lecz karteczki z modlitwami tzw. kwitłechy |
Ocalało niewielu Żydów wywiezionych podczas okupacji sowieckiej oraz kilkanaście osób ukrywanych przez Polaków i Ukraińców w Lesku.
Więcej o żydowskiej społeczności w Lesku na stronie projektu "Shtetl Routes" klik>
7 komentarzy:
Czytałam "Bieszczadzkie losy" A. Potockiego, gdzie dużo o tragicznym losie Żydów. Chyba każda miejscowość naznaczona tym piętnem, w pobliskich Rybotyczach ocalał jeden człowiek.
W "Dolinie Wiaru" St. Kryciński wspomina, że rybotyccy Żydzi byli rozstrzelani gdzieś za mostem na drodze do Makowej, na zboczu góry pod naszą wioseczką.
To bardzo smutny wiersz.
Smutny, jak człowieczy żywot.
Bojowanie jest żywot człowieczy na ziemi: a jako dni najemnicze dni jego.
Jako niewolnik pragnie cienia, i jako najemnik czeka końca prace swojej
Pięknie pokazane!
Dziękuję za uznanie - miejsce jest niesamowite, zwłaszcza na wiosnę kiedy kwitną zawilce.
Cmentarz leski jest uporządkowany i zadbany . Na przemyskim jeszcze 4 lata temu można było zobaczyć niewiarygodne rzeczy . Macewy obrastane przez drzewa i unoszone do góry . drzewa wrośnięte w kraty itp Robiło to piorunujące wrażenie.
A jak to teraz wygląda na tym przemyskim kirkucie? Coś się zmieniło?
Ostatnio tam nie byłem miały być prowadzone jakieś prace porządkowe ale nie jest to takie proste . Tradycja żydowska zakazuje wycinać drzew czy krzewów na terenie cmentarza a przenoszenie szczątków co było pokazane na oskarowym polskim filmie to profanacja,
Prześlij komentarz