Wielkanoc w babickim dworze

Wielkanoc czas życzeń najszczerszych: "Niech światło Chrystusa chwalebnie zmartwychwstałego rozproszy ciemności naszych serc i umysłów". 

Zasiadłem z zamiarem wspominkowego postu, do którego materiał gotowy od dwóch miesięcy, alem zmienił zdanie natrafiwszy na Blog najstarszej blogerki w Polsce.  zatytułowany "Kika - moje pierwsze sto lat". Artystka Piwnicy pod Baranami znana pod pseudonimem Kika, faktycznie nazywała się Irena Szaszkiewicz z domu Jarochowska herbu Przerowa  (ur. 4 marca 1917 - zm. 11 sierpnia 2014). Prowadziła bloga od stycznia 2013 roku praktycznie do dnia śmierci jakkolwiek by to zabrzmiało. Niezwykły człowiek, niezwykły blog, kolejny pogórzański, gdyż co drugi post o podrzeszowskiej Babicy - kraju dzieciństwa Kiki.
"Ja to nie miałam i ciągle nie mam zielonego pojęcia, co to w ogóle jest ten blog. Powiedzieli mi, że założymy coś takiego, gdzie będą moje wspomnienia. To trochę jak z telefonem, założyli mi na ścianie i mówią, że mogę sobie rozmawiać. A jak to działa? Tego nie wiem, tutaj mówisz, a tam leci. No, ale niech im będzie, założymy bloga."

Fotografia z bloga śp. Ireny Szaszkiewicz "Kika - moje pierwsze sto lat"

Poniżej zamieszczam dla zachęty fragment Jej opisu Świąt Wielkanocnych w babickim dworze:

Święta we dworze wyglądały podobnie jak teraz na polskiej wsi, a może i w mieście, tylko były robione z większym rozmachem. Cóż dwór był małą, jakby dziś się powiedziało, firmą, która zatrudniała kilkadziesiąt osób (licząc rodzinę, służbę, wszystkich pracowników). Dla wszystkich trzeba było przygotować dużo specjalnego jadła, wszystko należało wysprzątać i pięknie przyozdobić. Oprócz stałych mieszkańców i rezydentów na święta przyjeżdżali krewni z Krakowa i Lwowa.

Na tydzień przed świętami, jak zwykle zjawiał się u nas umówiony rzeźnik z Czudca. Robił świniobicie, po czym sam wyrabiał kiełbasy, szynki, salceson, pasztet i inne wspaniałe mięsiwa i przetwory. Musiało być tego sporo, bo do stołu świątecznego zasiadało zawsze około dwudziestu osób.

W Wielką Sobotę stawiało się w pokoju jadalnym duży stół na 24 osoby i na nim układało się produkty do święcenia: przyniesione z lodowni wędliny, pasztety, owoce, i oczywiście jaja. Ze spiżarni przynoszono placki (ciasta) oraz babki, chleb i inne pieczywa. Placków było siedem, wszystkie wielkości brytfanki, wśród nich mazurki i przekładańce. Babek było kilka piaskowych i drożdżowych, lukrowanych. Na samym środku stołu kładziono mój najbardziej ulubiony placek serowy (czyli sernik po prostu). Na nim tradycyjnie stawiano dużego baranka z cukru, z roku na rok tego samego. Przed nim stała spora ceramiczna misa z kilkunastoma pisankami. Były wyjątkowo piękne, zdobione na czarnym tle kolorowymi kwiatkami, baziami, ptaszkami, zwierzętami i innymi ilustracjami, starannie wyskrobywanymi rysikami i barwionymi, co podkreślało ich kontrastowe piękno. Była to specyficzna sztuka ludowa babickiej wsi. Niektóre wiejskie domy w Babicy specjalizowały się w tym artystycznym rzemiośle z dumą, od zawsze. Były też owoce, przyprawy (oliwa, ocet, sól i pieprz), wino. Służba stawiała swoje koszyki z własnymi produktami do święcenia. Obok dużego stołu stał drugi mniejszy stolik na koszyki dziecięce. Na osobnym stole stały duże, wysokie na około pół metra, okrągłe jajeczniki z rodzynkami (rodzaj ciasta z wyglądu przypominającego sękacz litewski). Był to tradycyjny prezent dla służby, który bardzo był przez nich ceniony. A ponieważ służby było u nas, wraz z pracownikami folwarcznymi, stajennymi itp., zazwyczaj około 20-25 osób, to tyleż było i jajeczników. Wszystko było przystrojone zielonymi gałązkami bukszpanu i baziami.

Około godziny trzeciej po południu Ojciec posyłał powóz do Czudca po księdza. Ksiądz kanonik Błażej Stopa przyjeżdżał wraz dwoma ministrantami i wszyscy trzej przebierali się w sieni. Następnie starannie kropił przygotowaną uprzednio wodą święconą wszystkie dobra. Po święceniu odmawialiśmy wspólną modlitwę. Brali w niej udział wszyscy domownicy i rezydenci, służba z rodzinami i niektórzy okoliczni, bardziej z nami zaprzyjaźnieni, mieszkańcy wsi. Po tej ważnej ceremonii, księdza zapraszało się na herbatę, z poczęstunkiem, bo odkąd papież zniósł post w sobotę, można było już jeść normalnie. Ojciec jednak, a my za nim, nadal staraliśmy się przestrzegać postu w sobotę. Toteż i ten poczęstunek był raczej skromny.

Następnego dnia, w Święto Zmartwychwstania Pańskiego, całą rodziną jechaliśmy do Czudca o świcie, na mszę poranną, czyli rezurekcję, na godzinę 600. Trwała ona wraz procesją około 2-3 godziny. Ojciec nasz miał tradycyjnie ten zaszczyt, że księdza proboszcza, nieco już wiekowego, prowadził w procesji wspierając pod rękę i podtrzymując wraz z nim wzniesioną, ciężką monstrancję z hostią. Po powrocie do domu zasiadaliśmy do śniadania składając sobie życzenia. Dla dorosłych niepostrzeżenie przechodziło ono w obiad świąteczny. Dla dzieci była to okazja, aby zejść im z oczu i poswawolić.

O tych swawolach poczytajcie już dalej na blogu Kiki - klik