Jak księżniczka Luiza Belgijska lasy dźwiniackie kupowała

Louise Marie Amélie, księżniczka belgijska, księżniczka Saksonii-Coburga-Gothy
( ur. 18 lutego 1858 w Brukseli – zm.  1 marca 1924 w Wiesbaden) 

Piątego czerwca 1913 r cywilny sąd okręgowy pod przewodnictwem wyższego radnego sądu okręgowego dr Kichlera zajął się sprzedażą majątku w Dźwiniaczu Górnym księżnej Luizie z Belgii. 

W pozwie Bukowińskiej Spółki Akcyjnej w Radautz, reprezentowanej przez dr Siegfrieda Reicha, stwierdzono, że stało się to po obszernych, szczegółowych konsultacjach i przygotowaniach między generalnym przedstawicielem księżniczki Luizy, Emilem Dörflerem i jej adwokatem Hofratem doktorem Bisontai z jednej strony, a upoważnionym przedstawicielem Bukowińskiej Spółki Akcyjnej, sekretarzem Karlem Schlägerem i wojewodą dr Lupulem jako radcą prawnym z drugiej strony. Umowa została zawarta w Wiedniu 9 listopada 1912 r. i zgodnie z jej treścią księżniczka kupiła majątek Dźwiniacz Górny koło Turki o powierzchni 3.000 morgów austriackich za kwotę 1.640.000 koron.

Ustalono, że po miesiącu księżniczka będzie musiała wpłacić gotówką kwotę 160.000 koron, a także zaciągnąć zobowiązanie spłaty 400.000 koron w Kasie Selańskiej. Ponadto pozostała cena zakupu będzie musiała zostać zapłacona w ten sposób, że 230.000 koron zostanie zapłacone wekslami o terminie płatności do 9 maja 1913 r. i 850.000 koron w wekslach o tej samej dacie zapadalności - które to weksle miały być jednak dwukrotnie prolongowane co każde sześć miesięcy. Jednocześnie księżniczka zobowiązała się do natychmiastowej zapłaty 5-procentowych odsetek od kapitału 31.000 koron oraz do poniesienia opłaty transakcyjnej w wysokości 65.000 koron. Pomimo tego, że księżniczka zadeklarowała w grudniu ubiegłego roku na piśmie, że będzie dokonywać płatności i wystawiać weksle, żadne z tych zobowiązań nie zostało do tej pory spełnione. Nie przekazała też oświadczenia o cesji, w którym zobowiązała się do wykorzystania na spłatę długu wszystkich kwot pochodzących z procesu przeciwko państwu belgijskiemu, w procesie spadkowym przeciwko królowi Leopoldowi lub z innych przychodów spodziewanych z tytułu innych spadków. Pozew miał na celu nakazanie księżnej zapłaty powyższych sum i wydanie cesji. 

Pełnomocnik oskarżonej księżniczki dr Vinzenz Rabenlehner wyjaśnił, że opis zawarcia umowy był merytorycznie poprawny. Mimo to jednak sporne jest, czy księżniczka jest zobowiązana do przestrzegania zawartej umowy. Wiadomo, że księżniczka znajduje się w bardzo niepewnej sytuacji finansowej i dlatego jest zmuszona do pożyczenia pieniędzy. Transakcje tego rodzaju nie zawsze mają formę umów kupna-sprzedaży, ale często przeprowadzane są jako transakcje kredytowe. Teraz dzięki zeznaniom Hofrata Bisontai, Dörflersa i dr. Lupulsa można udowodnić, że zakup majątku Dźwiniacz był właśnie taką transakcją kredytową. Kupującemu obiecano, że w zakupionych lasach znajdzie się 300.000 metrów sześciennych drewna, co nie odpowiada stanowi faktycznemu. Tak więc umowa jest obarczona błędem, który już sam w sobie uprawnia kupującego do jej unieważnienia. Ponadto sprzedano również trzy działki, które według księgi wieczystej nie były nawet własnością Bukowińskiej Spółki Akcyjnej, ale gminy Dźwiniacz. Bukowińska Spółka Akcyjna nie jest w ogóle uprawniona do wytoczenia powództwa, gdyż cała wierzytelność 6000 koron na podstawie umowy z księżniczką została już przekazana wierzycielowi przez sąd. Rzekoma umowa sprzedaży nie była jednak niczym innym jak niewiążącą umową przedwstępną, gdyż cesja roszczenia księżnej do jej spadku po ojcu nie została wydana, chociaż była warunkiem zawarcia umowy.

Ponadto taka cesja nie jest dozwolona na mocy prawa belgijskiego; w której to sprawie zwrócono się o opinię biegłego do austriackiego Ministerstwa Sprawiedliwości. Z tych wszystkich powodów wynika, że księżniczka nie jest zobowiązana do przestrzegania tej umowy, dlatego wnosi o oddalenie pozwu. 

Dr Reich odpowiedział, że wystarczy odwołać się do paragrafu czwartego zawartej umowy, który stanowi, że Bukowińska Spółka Akcyjna nie ponosi żadnej odpowiedzialności za przedmiot, wartość i cenę nieruchomości. Ze względów procesowej przyzwoitości zadeklarował jednak udowodnienie, że kupujący nie jest w niekorzystnej sytuacji, ani że nie został wprowadzony w błąd. Można to stwierdzić już po fakcie, że przedstawiciele księżniczki mieli do wglądu wszystkie zaświadczenia i dokumenty. Nie brakuje żadnej działki, a stan księgi wieczystej dokładnie odpowiada realiom opisanym w umowie sprzedaży. Bukowińska Spółka Akcyjna nigdy nie deklarowała że w sprzedawanych lasach jest 300.000 metrów sześciennych drewna i nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek informacje udzielane przez osoby postronne. Bukowińska Spółka Akcyjna dokonała sprzedaży, gdyż jest w trudnej sytuacji finansowej. Jeśli chodzi o przelew na rzecz dr Köstlera, tu chodzi o kwotę 6800 koron, nie jest to związane z kwotą 1.640.000 koron. Nawiasem mówiąc, to roszczenie zostanie natychmiast zaspokojone. W żadnym wypadku nie można z tego wnioskować, że Bukowińska Spółka Akcyjna nie jest uprawniona do wytoczenia powództwa: Przewodniczący stwierdza, że cała kwota została przekazana. Rozprawa została odroczona do dnia 19. bieżącego miesiąca.

Źródło Neues Wiener Tagblatt (Tages-Ausgabe)

c.d.n.