Obelisk w Łodzince Dolnej

 

Na sąsiednim blogu Piotra z Przemyśla w poście "Z Cisowej na cztery strony świata" natknąłem się jakiś czas temu na opis ciekawego obiektu: Na końcu trasy przy drodze spotkałem znowu ciekawy obiekt, tym razem wykonany ludzką ręką. Był to  monument w postaci granitowego sześcianu stojącego na kamiennym postumencie, bez żadnych napisów. Może ma on związek z istniejącą tu kiedyś , w tym rejonie  cerkwią. Obiekt ewidentnie wyglądał na jakiejś upamiętnienie i to dość okazałe. Blok granitu w formie nie do końca regularnego prostopadłościanu o wymiarach około 1x1x0,5m, osadzono węższym bokiem w solidnej betonowej podstawie o wymiarach 1x1m.

Obelisk dziś zaniedbany, na skraju lasu w otoczeniu kępy świerków, w towarzystwie być może posadzonych jałowców. 

Położony jest przy drodze leśnej Cisowa –Łodzinka Dolna w wydzieleniu  66a, leśnictwa Posada Rybotycka.

Zakołkowane otwory na froncie granitowego prostopadłościanu sugerują, że była tam niegdyś zamontowana tablica. Wizyta terenowa nie ujawniła wiele dodatkowych szczegółów.

Pozostała więc jak zawsze kwerenda w bibliotekach cyfrowych. Po dłuższych poszukiwaniach udało się rozszyfrować pochodzenie tajemniczego obelisku. Krótka notka "Uroczyste obchody w woj. przemyskim", a przede wszystkim zdjęcie pierwszego sekretarza spoglądającego na postument, w Magazynie Nowin z 1 czerwca 1979 roku ujawniają szczegóły upamiętnienia.

Tekst głosi: W leśnictwie Posada Rybotycka w Gminie Bircza w województwie przemyskim, powstał z inicjatywy Ministerstwa Leśnictwa rezerwat leśny dla hodowli jelenia karpackiego. Polowa uroczystość otwarcia „Rezerwatu Jelenia Karpackiego", połączona z odsłonięciem obelisku upamiętniającego ruch robotniczy w regionie, odbyła się z udziałem najwyższych władz państwowych i Komitetu Centralnego PZPR, a także delegacji z różnych stron woj. przemyskiego 31  ub. m.

Nawiązując do obchodów 35-lecia PRL, stwierdzono, że najlepszą formą uczczenia tego jubileuszu przez mieszkańców województwa jest utworzenie podobnych obszarów, gdzie lud pracujący miast i wsi mógłby regenerować siły nadwątlone przy realizowaniu zadeklarowanych zobowiązań indywidulanych i czynów społecznych.

Dolina Wiaru jest jeszcze mało znana turystom, rzadko odwiedzają-cym ten przepiękny zakątek. Cała okolica o obszarze około 5000 ha podlega ochronie jako rezerwat przyrody. Przed wybuchem drugiej wojny światowej w r. 1937 żyło w lasach birczańskich około 80 jeleni, z tego 20 jeleni karpackich powyżej 12 lat. Obecnie żyje w tych lasach tylko 25 jeleni, a w tym 4 karpackie. Działania wojenne drugiej wojny światowej i wilki wraz z rysiami przyczyniają się do ustawicznego ubytku tej zwierzyny. W trosce o dalszy wzrost pogłowia jeleni w  tej okolicy, Ministerstwo Leśnic twa zadecydowało o zorganizowaniu rezerwatu leśnego dla hodowli jelenia karpackiego. Dlatego już teraz najwyższy czas pomyśleć o założeniu specjalnych poletek, paśników, lizawek i wodopojów. Należy też przeprowadzić inwentaryzację pogłowia zwierzyny (jeleni). Trzeba przygotować odpowiednie ścieżki do podchodów, jak również zorganizować odstrzały zbędnej zwierzyny — to jest jeleni i łań, które się nie nadają do dalszej hodowli. 

Jak widać obiekt jest ściśle związany z Rezerwatem Jelenia Karpackiego, o którym nie tak dawno pisałem na blogu.

Podczas solidarnościowego zrywu tablicę z obelisku "zdekomunizowano", a sam rezerwat służący w rzeczywistości do dewizowych polowań, zamierzano przekształcić w park narodowy. Na II Zjeździe LOP w Przemyślu w maju 1982 r. zaproponowano nazwę - Park Narodowy Doliny Środkowego Wiaru. W 1988 r. prof. Janusz Kotlarczyk i Jerzy Piórecki rozwinęli i opublikowali koncepcję parku, która niestety nie doczekała się realizacji.

Powyższy tekst jest oczywiście primaaprilisowym żartem, ale dla jasności obelisk w Łodzince Dolnej jak najbardziej istnieje i jest związany z gospodarką łowiecką, chociaż jest nieco świeższej daty. Według informacji uzyskanej od miejscowych leśników (niniejszym dziękuję) obelisk został postawiony przez Koło Łowieckie Dzik Przemyśl na pamiątkę 40-lecia lub 50-lecia tego koła (czyli w 1990 lub w 2000 roku) - tego nie udało się precyzyjnie ustalić. Według uzyskanej informacji "Tablica pamiątkowa była z brązu i pewnie dlatego zniknęła. W późniejszym, bliżej nieokreślonym czasie, przytwierdzono drewnianą, ale nie wytrzymała warunków zewnętrznych". Konfabulowane zdjęcie z tow. Gierkiem i Jaroszewiczem to gospodarska wizyta w PGR Bezledy w ramach uroczystości Dożynek Centralnych - Olsztyn 1978. Konfabulowany tekst o rezerwacie jelenia karpackiego w Duszatynie pochodzi z Nowin z 12 kwietnia 1961 i nosi tytuł "O hodowli jelenia karpackiego". Swoją drogą wygląda na to, że tych "rezerwatów jelenia karpackiego" było kilka (co najmniej dwa). Nagłówek artykułu "Uroczyste obchody w woj. przemyskim", pochodzi faktycznie z Magazynu Nowin z 1 czerwca 1979 roku tyle, że treść jest "podmieniona".