Źródła Strwiąża - patriotycznie i unijnie

Pierwszy dzień lutego i odwilż przyszło nam powitać na trasie z Ustrzyk Dolnych przez Małego Króla do źródeł Strwiąża. Szlak po krótkim podejściu na grzbiet prowadzi płaską, wierzchowiną biegnącą z północnego-zachodu na południowy-zachód, tak jak większość pasm Gór Słonnych i Bieszczadów. Niezła widoczność pozwoliła nam poobserwować nie tylko Ustianową u podnóża Żukowa, ale również Jawor z dwoma masztami przekaźników, a na horyzoncie także Łopiennik i Wołosań.

Zaś zza opadającego w kierunku Łobozewa  Żukowa błysnęła tafla Zalewu Solińskiego. Widoki w drugą stronę, kierunku północnym są żadne, bo ścieżka spacerowa przylega do gęstego modrzewiowo-świerkowego lasu sadzonego gdzieś w okresie XXX-lecia PRL.

Wreszcie w okolicy Małego Króla zagłębiliśmy się w mieszany, chaszczowaty las, w którym krzyżowały się liczne sarnie i jelenie tropy. Kilka łań i saren udało się nam zresztą dostrzec. Zdaje się, że smakują im młode buki i jodełki, które leśnicy pracowicie wysadzają w okolicach źródeł Strwiąża.

Samo źródło do imponujących nie należy - jest tam gdzie wskazuje odziomek ściętego buka i śpi sobie spokojnie pod cienką warstwą śniegu.

Przekonanie, że jesteśmy we właściwym miejscu potwierdza tablica zawierająca standardowe informacje z Wikipedii: Strwiąż  – rzeka w południowo-wschodniej Polsce i na zachodniej Ukrainie, w dorzeczu Dniestru (zlewisko Morza Czarnego). Długość – 94 km, powierzchnia zlewni – 955 km², z tego 193 km² w Polsce. Źródła w Polsce, w Górach Sanocko-Turczańskich, w okolicach Ustrzyk Dolnych. Płynie na północny wschód, w okolicach Sambora wypływa na teren Kotliny Naddniestrzańskiej. Przyjmuje swój największy dopływ Błażiwkę, skręca na południowy wschód i w okolicy wsi Chłopczyci uchodzi do Dniestru. Szkoda, że nie podkreślono jakoś informacji, że to największa polska rzeka, której wody trafiają nie do Bałtyku, ale do Morza Czarnego. Chociaż jak głoszą liczne europejskie loga i napisy, tablicę sfinansowano z Programu Operacyjnego „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013” (uznanie dla aplikujących za wykazanie, że jest to obszar zależny od rybactwa ;-), to na tablicy ani słowa o tym, że wśród ryb żyjących w Strwiążu pojawiają się gatunki typowe dla zlewni Dniestru takie jak: minóg ukraiński, babka łysa i koza złotawa.

Znacznie ciekawszy jest wierszowany napis na krzyżu - kapliczce wiszącym na pobliskim buku:
Powiedz wszystkim wędrowcze Ty,
Ze źródeł mych już tylko Chrystusa łzy.
Nad brzegami morza czekam Was wciąż,
Zawsze wierny, polski Strwiąż.

Schodząc niżej nieoznakowaną  ścieżką wzdłuż rzeczki przekraczamy bezimienne dopływy, z których jeden zwraca uwagę malowniczym, chociaż niewielkim progiem.

Napotykamy też kolejne ślady patriotyczno-religijnego twórcy, który w dodatku okazuje się również miłośnikiem ptaków. Mając nadzieję, że nasza droga jest dobra, bo idąc po niej staramy się nie zapominać żeśmy człowieczego rodu, zmierzamy w kierunku przystani. 

Nieco niżej przekonujemy się, że leśny piewca w dość zdecydowany i oryginalny sposób  wypowiada się również na temat aktualnych problemów etyczno-moralnych.

Wkrótce docieramy do początków osady Strwiążyk - obecnie willowej części Ustrzyk Dolnych. Mijając obojętnie "Gościniec Pod Małym Królem", którego bramę ozdobiony oryginalnymi wiklinowymi bałwanami...

Zatrzymujemy się na chwilę przy kościele filialnym p.w. Błogosławionej Teresy Ledóchowskiej z 1831 roku (dawna cerkiew Soboru Matki Boskiej). Imponującej grubości kamienne mury, apsyda prezbiterium i dach zwieńczony cebulką - tylko trudno fotkę pstryknąć bo z każdej strony druty.

Największe zainteresowanie wzbudza zaś odremontowana chyża, mimo krytego blachą dachu, komina i mansardy, zachowująca klasyczne proporcje. Zaś muzeum sprzętów nie tylko rolniczych na ścianie domu jest jedyne w swoim rodzaju.

Nasz spacer kończymy przy polskiej Biedronce, nazywanej tak dla odróżnienia od bliźniaczej  na wschodnim krańcu miasteczka nawiedzanej głównie przez gości z Ukrainy. Obiekt wybudowany na miejscu starej pływalni zasilanej wodami Strwiąża, otoczony do niedawna od strony ulicy malowniczym szpalerem czerwonych dębów, które nie spodobały się nowemu gospodarzowi miejsca i trafiły pod siekierę. Pnie smętnie leżące pokotem za ogrodzeniem przypomniały nam piosenkę:

I dokąd uciec 
W za ciasnym bucie 
Gdy twardy bruk 
Są gdzieś daleko 
Przejrzyste rzeki 
I mamy XXI wiek 

Pamiętajcie o ogrodach 
Przecież stamtąd przyszliście 
W żar epoki użyczą wam chłodu 
Tylko drzewa, tylko liście