Strzyżów - kościół farny

Na ścianie kościoła farnego pw. Niepokalanego Poczęcia NMP i Bożego Ciała znajduje się tajemnicza rzeźba. Franciszek Kotula w książce Po Rzeszowskim Podgórzu błądząc pisze o niej tak:

W XV wiecznym kościele w Strzyżowie nad Wisłokiem, zbudowanym w całości z łupanego kamienia, na jednym ze wsporników od strony południowej - tylko na jednym! – u samego szczytu, zwróconego „twarzą” ku wschodowi, znajduje się płaskorzeźba postaci ludzkiej. 

Dolna część owej reliefowej postaci jest wyraźnie utrącona czy odbita. Postać obiema rękami jakby utrzymywała w równowadze duże naczynie, trzymane na głowie. Wysokość półpostaci może wynosić około 80 cm. Wykonanie raczej prymitywne. Kiedy zobaczyłem ten posążek, odruchowo przyszło m na myśl, że może to być wizerunek pogańskiego bóstwa. aczkolwiek obiekt nie jest podobny do którejkolwiek rzeźby znalezionej na zachodzie Polski czy Słowiańszczyzny a uznawanej za pogańskiego boga. Nie łączy też nic naszej rzeźby ze Światowidem ze Zbrucza.

Z powyższych względów sceptycznie ustosunkował się do mojej hipotezy profesor G. Labuda i ze swej strony wysunął przypuszczenie, że może to być rzeźba romańska.

Parafia strzyżowska powstała dość późno, bo dopiero w XV wieku. Do tego czasu Strzyżów należał do parafii Dobrzechów, będącej posiadłością cystersów koprzywnickich. Tutaj istniał kościół już w XIII wieku, prawdopodobnie drewniany. Gdyby był z kamienia, jakieś jego ślady powinny zachować się do dziś . Przedostatni kościół w tej wsi, zburzony na początku XX wieku, był również z drewna. Ale nie można całkowicie wykluczyć, by ten pierwszy był z kamieni, kamieniołomy bowiem są blisko.

Nie ma stuprocentowej pewności skąd brano kamień na budowę kościoła w Strzyżowie. Ale według wszelkiego prawdopodobieństwa – z Cieszyny, gdzie do dziś jest ogromny kamieniołom. A przez Cieszynę jedzie się prościutko do Stępiny. Będąc w Stępinie, jest się prawie na Chełmie, chociaż ten leży już na terenie wsi Jaszczurowa. A czy posążek ze strzyżowskiego kościoła nie może pochodzić z Chełmu, pewnego miejsca pogańskiego kultu?

Na ile hipoteza Franciszka Kotuli jest prawdopodobna? Znane są przykłady, że ułomki kamiennych posągów pogańskich stawały się budulcem dla nowych kościołów, podobnie jak elementy dawnych wierzeń i obchodów były przyswajane przez tradycję chrześcijańską. Miało to oczywiście głównie symboliczne znaczenie (pokruszony "bałwan" buduje ścianę kościoła). Przykładem może być chociażby słynna „ręka-noga-mózg na ścianie” drohobyckiej fary pw. Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii, Krzyża Świętego i św. Bartłomieja.

Na ile rzeźba ta ma związek z kamiennymi inskrypcjami IHC XPC (Chrystogram - Jezus Chrystus) na wschodniej ścianie kościoła?