Kościół w Starej Soli

Kościół rzymskokatolicki p.w. św Michała Archanioła z 1660 roku zniszczony za czasów Związku Radzieckiego najpierw poprzez użytkowanie jako magazyn konopi, później przez pożar i gaszenie solanką (w Starej Soli, jak sama nazwa wskazuje, znajdują się źródła solankowe; z tym bogactwem naturalnym związany jest rozwój tej miejscowości).

Zewnętrzne ściany zdobią barokowe rzeźby świadczące o dawnej świetności.

Kilka lat temu staraniem niewielkiej społeczności polskiej rozpoczęto prace remontowe. Wiele pracy i pieniędzy wymaga przywrócenie jej świetności. Dlatego miejscowi Polacy proszą i liczą na pomoc finansową rodaków w Kraju !

O wydobyciu soli w Starej Soli w XVI wieku pisano:

Wieża wójtowska z jednym trzanem z którego czerynu w każdym tygodniu soli tołpiatej kłód szesnaście, każda kłoda półmiarków sześć każdy półmiarek za dwa grosze i d. sześć.

Okna surowiczne trzy ale dwa przedniejsze bo w tym trzecim często wypływ surowicy ustaje. W tych dwóch pierwszych również się to zdarza w okresach letniej suszy i w zimie przy mrozach. 

Poza tym siedem wież wielkich z panwiami dla warzenia soli miałkiej i osiem wież mniejszych z czeryniami dla ważenia soli tołpiatej. W wieżach większych zwarycze w mniejszych przedmieszczanie za czynsz. Sól tołpiata sprzedawano do Felsztyna, Dobromilem, Nowym Mieście, Niżankowicach, Radymnie, Jarosławiu, Leżajsku, Przeworsku, Łańcucie, Kańczudze, Tyczynie, Strzyżowie, w Rzeszowie aż do granic sziemi sandomierskiej a w drugą stronę Sanu w Wiszni Mościskach. Sól miałką sprzedają furmanom do miast pod górami leżącymi to jest do wszystkiej ziemi Sanockiej i do ziemi Węgierskiej aż do powiatu sandomierskiego i krakowskiego i do miasteczek ziemi przemyskiej pod górami leżącymi do Chyrowa, Rybotycz, Birczy, Dynowa, dubiecka, Babic aż do Rzeszowa.

Chowayą w zupie Szolskiey kilka koni, a pospoliczie dziesziecz ustawicznie, które w kieraczie robią, tho iest w kolie, ktorem wodę albo szurowicze czerpaią z onych trzech studzien albo okien, którą rynnami pusczaią do sziedmi wyesz, w ktorich panwie wyelkie, y do oszmi wyesz, w ktorich robią przedmiesczanie, y do dziewiątey Woytowskiey, o ktorey szie doszicz wzgore napiszało.

Sprzedaż soli w żupie solskiej w r. 1552

A. Sól miałka (minuta) ogółem 15241 beczek (beczka dzieli się na 4 części i temu odpowiadają cyfry, zamieszczone po przecinku.) z czego:

Bereska 128; Besko 887,2; Bircza 94,2; Błożew 69,2; Brzozów 491,2; Bobrka 56; Bybło 74; Chyrów 134,2; Dubiecko 433,1; Dukla 317,2; Dynów 693; Hoczew 433,1; Husaków 48,2; Iskań 102,1; Jaćmierz 228; Jaśliska 59; Krościenko 202,1; Krosno 98; Lisko 129; Radoszyce 210,2; Rymanów 552,1; Serednia 133,3; Szczawne 102,2; Teleśnica 57,2; Wisłok 67,1; Wróblik 469,2; Zarszyn 164; Żernica 143; Z Węgier 237; Reszta przypada na samą Sól, na miejscowości z mniejszemi ilościami beczek i na miejscowości nieoznaczone.

B. Sól w topkach (formata sen tholpata) Ogółem 4810,2.5 fas (fasa dzieli się na 6 części i temu odpowiadają cyfry, zamieszczone po przecinku) z czego: Bukowa 59,1; Bybło 214,1.5; Husaków 94,5; Jarosław 148,3; Kańczuga 530,5; Leżajsk 300,1; Łańcut 556,1.5; Mościska 302,3; Próchnik 253,1; Przemyśl 227,3; Radymno 161,3; Tyczyn 95,4; Reszta przypada głównie na samą Sól.